Od blisko 3,5 roku trwa spór o charakterze czysto formalnym w sprawie Chomikuj.pl. Proces przeciwko administratorowi portalu wytoczyła grupa 15 wydawców, którą reprezentuje Wolters Kluwer. Strony spierają się o to, w jakim trybie powinno być prowadzone postępowanie. Sąd nie miał jeszcze możliwości przyjrzeć się sprawie merytorycznie.
Wydawcy zarzucają serwisowi Chomikuj.pl. naruszenie – przysługujących im na podstawie ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – autorskich praw majątkowych. Żądają, aby serwis przestał stosować system wymiany plików i utworów, który powoduje lub prowadzi do naruszenia majątkowych praw autorskich członków grupy do utworów wskazanych w pozwie.
Sąd Najwyższy wydał postanowienie z 18 września 2015 r., które uwzględniło skargę kasacyjną wydawców i uchyliło zaskarżone postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 27 listopada 2013 r., VI ACz 3170/13, którym odrzucono pozew grupowy przeciwko administratorowi portalu Chomikuj.pl. Informacje prasowe sugerowały, że sprawa dopuszczalności pozwu zbiorowego została definitywnie przesądzona. Można było odnieść wrażenie, że kwestia zgłoszonych roszczeń zostanie wkrótce rozstrzygnięta.
Tymczasem postępowanie nadal tkwi na etapie formalnym, a w sprawie dopuszczalności pozwu będzie wypowiadał się ponownie Sąd Apelacyjny w Warszawie, któremu Sąd Najwyższy przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
Etapy postępowania grupowego
Ustawodawca sformułował w ustawie z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, (dalej jako „ustawa”) katalog przesłanek dopuszczalności tego postępowania oraz wymogów formalnych pozwu.
Aby powodowie mogli żądać ochrony swoich praw w ramach tego postępowania muszą zostać spełnione m.in. następujące warunki formalne:
- roszczenia muszą być tego samego rodzaju, oparte na takiej samej lub tej samej podstawie faktycznej (art. 1 ust. 1 ustawy);
- zgłoszone żądania mogą dotyczyć wyłącznie roszczeń o ochronę konsumentów, roszczeń z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny lub roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych (art. 1 ust. 2 ustawy);
- grupa powodów musi liczyć co najmniej 10 osób (art. 1 ust. 1 ustawy);
- powództwo wytacza reprezentant grupy, który musi być reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 4 ust. 1 i ust. 4 ustawy);
- pozew musi zawierać dodatkowe elementy formalne określone w art. 6 ust. 1 ustawy i muszą do niego zostać dołączone oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy, wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy oraz o zgodzie na umowę z pełnomocnikiem.
Po wniesieniu pozwu grupowego Sąd rozstrzyga na rozprawie w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego i odrzuca pozew jeśli sprawa nie podlega rozpoznaniu w tym trybie. Następnie – w przypadku wydania prawomocnego postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym – Sąd ogłasza w prasie o zasięgu ogólnokrajowym o wszczęciu postępowania i wyznaczeniu terminu na przystąpienie do grupy powodów. Potem rozstrzyga zarzuty pozwanego co do członkostwa poszczególnych powodów. Dopiero potem Sąd może przystąpić do merytorycznego rozpoznania sprawy.