Sezon urlopowy trwa. Miliony Polaków decydują się wyjechać na wakacje. Coraz częstszym sposobem na znalezienie wymarzonego urlopu jest wyszukanie odpowiedniej oferty w Internecie. Dlatego też, coraz bardziej popularne stają się systemy rezerwacji turystycznej, za pomocą których klienci mogą dokonywać zakupu imprez bez wychodzenia z domu. Zatem jakie zasady obowiązują w przypadku usług turystycznych? Na co należy zwrócić uwagę?
Impreza turystyczna a tzw. „pakiet dynamiczny”
Dzięki coraz większemu dostępowi do Internetu, rośnie popularność tzw. „pakietów dynamicznych”. Jednak pakiet dynamiczny to nie to samo co impreza turystyczna.
Pakiet dynamiczny polega na samodzielnym organizowaniu przez turystów swoich wyjazdów – poprzez zakup osobno poszczególnych usług turystycznych noclegów, transportu, wyżywienia itp.). Każda z tych umów zawierana jest z reguły z innym podmiotem.
Z kolei, za imprezę turystyczną uznaje się co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną np. transport i nocleg). W takim wypadku, impreza turystyczna organizowana jest przez organizatora turystyki i to z nim klient zawiera jedną umowę.
Ochrona klienta w przypadku „pakietu dynamicznego” jest znacznie ograniczona w stosunku do ochrony klienta uczestniczącego w imprezie turystycznej. Przejawia się to chociażby w tym, że w przypadku imprezy turystycznej, organizator odpowiada za sposób jej wykonania w tym przez osoby trzecie, np. przewoźnika), więc dochodzenie ewentualnych roszczeń jest znacznie ułatwione.
Oferta imprezy turystycznej – istotna rzecz
Dlaczego oferta jest tak istotna? Organizatorzy najczęściej korzystają z tzw. wzorców umownych gotowe formularze są uzupełniane wyłącznie danymi klienta i danymi konkretnej imprezy turystycznej). Takie wzorce rzadko zawierają szczegółowy opis zakupionej przez klienta imprezy. W takim wypadku, na podstawie przepisów ustawy o usługach turystycznych, informacje wskazane w ofercie stają się częścią umowy.
Dlatego też tak istotne jest precyzyjne formułowanie ofert przez organizatorów. Wszelkie niezgodności imprezy turystycznej z przedstawioną ofertą, mogą stanowić podstawę do odszkodowania dla klienta. Oferta powinna zawierać takie informacje jak cenę imprezy, miejsce pobytu, rodzaj i klasa środka transportu, czy program zwiedzania i atrakcji turystycznych. Informacje te powinny zostać udostępnione w sposób dokładny i zrozumiały. Nie mogą one także wprowadzać klienta w błąd.
Warto więc, szukając wymarzonej wycieczki, dokładnie zapoznawać się z ofertą zaprezentowaną przez organizatora np. w katalogu, czy na stronie internetowej). Nie są to bowiem jedynie hasła, które mają przyciągnąć uwagę jak największej ilości klientów, lecz rzeczywisty opis imprezy, która musi mu odpowiadać.
O czym organizator musi mnie powiadomić?
Klient nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego, jakie zagrożenie niesie ze sobą podróż w dane miejsce. Niejednokrotnie zdarza się, że zagrożenie takie powstaje w trakcie trwania imprezy turystycznej. Z tego względu, zgodnie z przepisami, organizator musi poinformować klienta o szczególnych zagrożeniach życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości ubezpieczenia z tym związanego. Dotyczy to także zagrożeń powstałych po zawarciu umowy.
Może również się okazać, że klient nie będzie wiedział, iż konieczne jest spełnienie dodatkowych wymogów w celu uzyskania wizy do kraju, do którego podróżuje. Może to skutkować tym, że nie zostanie wpuszczony do kraju, w którym znajduje się cel jego podróży.
Dlatego też przed zawarciem umowy, organizator turystyki ma obowiązek podać klientowi ogólne informacje m.in. o obowiązkach paszportowych i wizowych.
Umowa – rzecz obowiązkowa
W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej przypadków oszustw, polegających na sprzedaży za pośrednictwem Internetu imprez turystycznych, które w rzeczywistości nie istnieją. Dlatego tak istotne jest zawarcie umowy ze sprawdzonym organizatorem. Daje to pewność, że w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości, będzie można skutecznie dochodzić swoich praw.
Umowa o imprezę turystyczną wymaga formy pisemnej. Umowa powinna zawierać m.in. informacje dotyczące organizatora turystyki w tym jego numer NIP), miejsce pobytu lub trasę wycieczki, czas trwania imprezy turystycznej, program imprezy turystycznej, a także jej cenę.
Nie mogę pojechać na wycieczkę – co teraz?
Niejednokrotnie zdarza się, że klient zakupi w Internecie atrakcyjną imprezę turystyczną, po czym okazuje się, że z różnych przyczyn nie może wziąć w niej udziału. Co w takim wypadku można zrobić? Czy można odstąpić od umowy – tak jak w przypadku zakupów dokonywanych w sklepach internetowych?
Nie. Prawo odstąpienia od umowy zawartej przez Internet, znane ze sklepów internetowych, przysługuje na podstawie ustawy o prawach konsumenta. Ustawy tej jednak nie stosuje się do umów o usługę turystyczną. Natomiast przepisy ustawy o usługach turystycznych nie przyznają uprawnienia do odstąpienia od umowy.
Nie można odstąpić od umowy - co w takim razie zrobić? Co z wpłaconymi pieniędzmi?
Z uwagi na specyfikę imprez turystycznych, większość umów przewiduje możliwość rezygnacji przez klienta z usługi. Często jednak jest tak, że rozwiązanie umowy połączone jest z tzw. „odstępnym”. Klient powinien liczyć się z tym, że rezygnując z usługi turystycznej nie odzyska pełnej wpłaconej kwoty. Organizator ma prawo do obciążenia klienta kosztami, które sam poniósł w związku z umową. Koszty te niejednokrotnie mogą być bardzo wysokie.
Pamiętać należy, że określenie w umowie z góry wysokości „odstępnego”, nawet poprzez wskazanie procentu wartości usługi turystycznej, stanowi klauzulę niedozwoloną. Organizator ma prawo obciążyć klienta tylko kosztami rzeczywiście poniesionymi. Nie może zatem z góry ustalać wysokości „odstępnego”.
W niektórych przypadkach istnieje również możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji. O takiej możliwości organizator ma obowiązek poinformować klienta przed zawarciem umowy.
Po co jest regulamin? Czy muszę go akceptować?
Odpowiedź jest prosta – tak.
Organizator, który umożliwia zakup imprezy turystycznej przez Internet świadczy w tym wypadku usługę drogą elektroniczną.
Organizator ma w związku z tym obowiązek określić regulamin świadczenia usług. Ma on również obowiązek udostępnić regulamin przed zawarciem umowy o świadczenie usług w taki sposób, który umożliwia zapewnienia się z jego treścią. W przypadku, gdy regulamin nie zostanie udostępniony, klient nie jest związany jego postanowieniami.
Regulamin jest swego rodzaju umową pomiędzy klientem a organizatorem, która określa zasady świadczenia usługi polegającej na umożliwieniu zakupienia imprezy turystycznej przez Internet. Jego akceptacja stanowi potwierdzenie zapoznania się z jego treścią przez klienta i przyjęcia jego postanowień.
Akceptacja regulaminu nie jest natomiast równoznaczna z zawarciem umowy imprezy turystycznej.
Uwaga na klauzule niedozwolone!
Zarówno regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną, jak i umowa o imprezę turystyczną , nie mogą zawierać klauzul niedozwolonych.
Rejestr klauzul niedozwolonych prowadzi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W rejestrze znajdują się postanowienia umowne, które Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za niedozwolone. Rejestr jest jawny.
Rejestr klauzul niedozwolonych zawiera bardzo dużo klauzul dotyczących umów o imprezę turystyczną. Warto dokładnie zapoznać się z treścią umowy i sprawdzić, czy nie zawiera ona klauzul niedozwolonych. Wynika to z faktu, że postanowienie umowne, które znajduje się w rejestrze nie jest wiążące.
Organizatorzy powinni wystrzegać się klauzul niedozwolonych. Posługiwanie się umową, która zawiera klauzule niedozwolone, może zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. To z kolei może doprowadzić do nałożenia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kary pieniężnej w wysokości do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Podsumowanie
Zakup usług turystycznych został w polskim prawie bardzo dokładnie uregulowany. Mimo to, w Internecie można znaleźć oferty, które nie odpowiadają wymogom, które przewiduje prawo. Mamy nadzieję, że wskazane informacje, ułatwią wybór bezpiecznej imprezy turystycznej, która pozwoli na realizację głównego wakacyjnego celu – spokojnego odpoczynku.
Masz pytania dotyczące tematu artykułu? Skontaktuj się z autorem.
Maciej Godyń
Radca Prawny
maciej.godyn@lubasziwspolnicy.pl
